رئیس اندیشگاه سلامت اهواز گفت: همان گونه که عنوان کردیم باران اسیدی عامل این اتفاقات نیست، امروز هم میگوییم که کنوکارپوس عامل تنگی نفس اهوازیها نیست.
شوشان: غلامرضا گودرزی در نشست تخصصی بررسی نقش گیاهان و آلایندهها در آلرژیهای تنفسی پس از باران، اظهار کرد: با توجه به اینکه بار ناشی از مراجعه بیماران تنفسی به دانشگاه علوم پزشکی تحمیل شد یک کار تحقیقاتی در این زمینه انجام دادیم اما وظیفه سنجش و پایش دانههای گرده و اسپور قارچها بر عهده سازمان حفاظت محیط زیست است که باید ادامه تحقیقات را متولیان امر انجام دهند.
وی با اشاره به مطرح شدن گیاه کنوکارپوس به عنوان گزینه موثر در تنگی نفس خوزستانیها، افزود: در مناطقی که گیاه کنوکارپوس کشت شده و صنعت وجود داشته باشد، شاهد این آلرژی هستیم. در بصره نیز که تعداد این گیاه زیاد است، این اتفاق افتاده است.
رئیس اندیشگاه سلامت معاونت اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: این گیاه میتواند در زمینه عارضه تنفسی نقش داشته باشد و آلایندهها این مساله را تشدید میکنند. ما نقش صنایع و خودروها را تبرئه نمیکنیم اما این عوامل اثر تشدیدکننده دارند. همچنین طبق تحقیقاتی که در یکی از کشورها انجام شد، آلایندههای صنعت نفت و گاز و حتی خودروها میتوانند روی گردههای گیاهان سوار شوند.
گودرزی بیان کرد: برای حل مشکل نباید موضعگیری داشته باشیم اما باید واقعیات را بپذیریم. سال ۹۲ پس از بروز تنگی تنفس در پی بارندگی در اهواز و دیگر شهرهای خوزستان، سازمان حفاظت محیط زیست اعلام کرد که باران اسیدی بوده است اما طبق علائم بیماران، باران اسیدی نبود. در پی عدم اقناع سازمان حفاظت محیط زیست ناچار شدیم آنالیز کاملی از آب باران را انجام دهیم و ثابت کردیم که باران اهواز اسیدی نیست.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز عنوان کرد: پس از آن، فرضیه پوشش گیاهی و کنوکارپوس مطرح شد. همان گونه که آنجا عنوان کردیم باران اسیدی عامل این اتفاقات نیست، امروز هم میگوییم که کنوکارپوس عامل تنگی نفس اهوازیها نیست.
وی تصریح کرد: به طور کلی آسم در همه جای کشور در فصل پاییز بیشتر میشود اما اگر پدیده باران شدید، طوفان و رعد و برق رخ دهد و ایریتنتها (Irritants) هم وجود داشته باشند این مساله شدت مییابد. گازهایی که از صنایع فولاد، گاز و پتروشیمی وارد هوا میشوند و همچنین دسته دیگر آلرژنها مانند اسپورهای قارچی و دانههای گرده، جزو ایریتنتها هستند. اهواز یک شهر صنعتی است و کسانی که در اهواز زندگی میکنند، ایریتنتها به تدریج آنها را تحت تأثیر قرار میدهند.
رئیس اندیشگاه سلامت معاونت اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با اشاره به اینکه حتی کسانی که در آپارتمانها زندگی میکنند هم در زمان بارندگی دچار آلرژی شدهاند، گفت: دانههای گرده هر چقدر سنگین باشند، اگر انباشتگی داشته باشند رطوبت جذب میکنند و با رعد و برق ریز ریز میشوند و به جو زمین میرسند. این موضوع عامل این است که افرادی که در ارتفاع بالا ساکن هستند هم دچار آلرژی میشوند.
گودرزی با اشاره به انجام هرس و قطع درختان کنوکارپوس در خیابانهای اهواز برای پیشگیری از تنگی نفس بیان کرد: کنوکارپوس نباید حذف شود. این گیاه به شهر زیبایی داده است اما شهرداری هم باید تنوعبخشی پوشش گیاهی را انجام دهد. اگر بخش زیادی از پوشش گیاهی کنوکارپوس باشد و آفتی رخ دهد ممکن است همه این بخش پوشش گیاهی از بین برود. همچنین اگر کنوکارپوس آفتی داشته باشد و روی جمعیت تأثیر گذاشته باشد، نیز درست نیست و هر دو مورد تهدید هستند.
دبیر کمیته حوادث تنفسی دانشگاه علوم پزشکی اهواز تشریح کرد:
کنوکارپوس مضنون اصلی تنگی نفس در خوزستان
گودرزی در خصوص اینکه آیا آلرژیک بودن گیاه کنوکارپوس از نظر علمی اثبات شده است و همچنین چرا تنها در سه سال اخیر حادثه تنفسی تکرار میشود در حالیکه کنوکارپوس حداقل از 10 سال پیش در خوزستان کشت شده است، گفت: یک دلیل میتواند این باشد که اگر گونه آلرژیکی وجود داشته باشد، ممکن است رسیدن آن به پولنزایی طول بکشد؛ موضوع دیگر ترکیب هوا است. از سوی دیگر ممکن است نشستن آلایندهها روی این پولنها زمان برده باشد.
وی درباره دلایل این کمیته در خصوص دخالت گردههای گیاه کنوکارپوس در ایجاد این حادثه تنفسی، تصریح کرد: در خوزستان درختان بومی دیگری نیز وجود دارد که از گذشتهها منشأ آلرژیک آنها مطرح بوده است و از جمله آنها میتوان به علف شور و تاجخروس وحشی اشاره کرد؛ همچنین در تهران چنار یک درخت پولنزا به حساب میآید.
گودرزی با اشاره به اینکه حوادث تنفسی از سال 92 تاکنون تکرار شده است، بیانکرد: تقریبأ در این سالها بر اساس سعی و خطا بسیاری از گزینهها رد شدند اما فرضیهای که بهنظر میرسد هنوز دلیلی بر ردّ آن وجود ندارد و هر سال نیز این فرضیه قویتر میشود، در ارتباط با انباشت آلایندهها روی گردههای درخت کنوکارپوس و تبدیلشدن این ذرات به ذرات ریز در حیطه تنفس بر اثر شوک الکتریکی ناشی از رعد و برق و شوک اسمزی ناشی از رطوبت و بارندگی است.
دبیر کمیته حادثه تنفسی و آلودگی هوا دانشگاه جندیشاپور علوم پزشکی دانشگاه اهواز در خصوص بررسیهای انجامشده درباره علت ایجاد حادثه تنفسی پس از اولین بارندگیهای پاییزی در اهواز، گفت: در حال حاضر محتملترین فرضیه که هنوز رد نشده و به قوت خود باقی است، این است که انباشت آلایندهها در اواخر تابستان و اوایل پاییز در هوا و گردهافشانی غیرعادی تحت استرس درخت کنوکارپوس با تجمع در لایه تروپوسفر و زیر ابرها، تحت شرایط شوک الکتریکی و اسمزی ناشی از رعد و برق و رطوبت در اولین بارندگیها به ذرات ریز تنفسی تبدیل میشوند و آلایندههای سمی و خطرناک را وارد حیطه تنفسی میکنند.
گودرزی ادامهداد: به نظر میرسد با وجود این زمینه، آلایندهها میتوانند روی پولنها(گردهها) بنشینند و پولنهایی که قابل تنفس نبودند، در کنار این آلایندهها و در شرایط شوک اسمزی ناشی از رطوبت و شوک الکتریکی ناشی از رعد و برق، به "ذرات ریز قابل تنفس" تبدیل شوند.