در حوادث دلخراش و مرگباری همچون سقوط دو هواپیمای سی130 در سالهای 84 و 85 در تهران، سقوط دو هواپیمای توپولوف ۱۵۴در قزوین و ایلیوشین ۶۲ در مشهد در سال 88 و سقوط هواپیما آنتونوف140 در یکی از بلوارهای تهران در سال 93 نقص فنی هواپیما علت اصلی سقوط بوده است.
در سالهای نه چندان دور، سقوط متعدد هواپیماهای روسی باعث بدبینی و بیاعتمادی مردم به توپولفها و دیگر هواپیماهای روسی شد.
اما به گزارش روزنامه دنیای خودرو، حالا دوباره بحث مشکلات ایران برای خرید هواپیما ایرباس و بوئینگ و همچنین بازیهای سیاسی که در این میان به راه انداخته شده، موجب شده است حرف خرید هواپیماهای ژاپنی و روسی بر سر زبانها بیفتد. اما نکتهای که در این میان بسیار حائزاهمیت است، این موضوع است که چه تعداد از سقوط هواپیماها مربوط به نقص فنی هواپیما و چند حادثه دلخراش مربوط به خطای انسانی بوده است؟
بررسیها نشان میدهد در حوادث دلخراش و مرگباری همچون سقوط دو هواپیمای سی130 در سالهای 84 و 85 در تهران، سقوط دو هواپیمای توپولوف ۱۵۴در قزوین و ایلیوشین ۶۲ در مشهد در سال 88 و سقوط هواپیما آنتونوف140 در یکی از بلوارهای تهران در سال 93 نقص فنی هواپیما علت اصلی سقوط بوده است.
سال ۸۰ - سقوط هواپیما در خرمآباد
این سانحه که به ۱۵سال پیش برمیگردد، متعلق به یک فروند هواپیمای «توپولوف-۱۵۴» شرکت ایرانتور است که به یکی از کوههای خرمآباد برخورد و درنهایت ۱۱۹خانواده ایرانی را داغدار میکند. برخلاف اینکه در سالهای گذشته، بسیاری از ما علت اصلی سوانح هوایی با توپولوف را خود هواپیما میدانستیم، اما در این حادثه کارشناسان بعد از بررسی، علت آن را شرایط بد آبوهوایی و خطای انسانی دانستند، بهطوری که با یک انحراف کوچک به سمت شمال توسط خلبان، هواپیما ناگهان در ارتفاع ۹ هزار پایی با یک قله ۱۰ هزارپایی در سفیدکوه مواجه میشود و با آن برخورد میکند.
سال ۸۰ - سقوط هواپیما در ساری
اردیبهشتماه سال ۱۳۸۰، هواپیمای روسی «یاک ۴۰» در جنگلهای روستای خرچنگ در جنوب ساری سقوط کرد. این هواپیما که صبح روز پنجشنبه تهران را ترک میکند، در نزدیکی مقصد، ارتباطش با ایستگاه قطع و در ساری دچار سانحه میشود. ظاهرا خلبان اولیه این پرواز بعد از دریافت گزارش هواشناسی از پرواز کردن با این هواپیما انصراف میدهد اما درنهایت هیات پرواز بعدی اقدام به پرواز میکند که در این حادثه وزیر راه وقت به همراه جمعی از نمایندگان مجلس حضور داشتند. طبق اطلاعیه سازمان هواپیمایی کشور، علت سقوط این هواپیما خطای انسانی اعلام شده است.
سال ۸۱ - سقوط هواپیما در کوههای مرکزی کشور
این هواپیمای آنتونوف اوکراینی در دوم دیماه سال ۸۱، حامل گروهی از مقامات اوکراینی و روسی برای افتتاح کارخانه هواپیماسازی در راه اصفهان بود. گزارشهایی که بعد از حادثه درباره آن اعلام شد، حاکی از این بود که علت برخورد هواپیما با کوه و سقوط آن سهلانگاری خلبان بود که هر ۴۶ سرنشین آن را به کام مرگ کشاند.
سال ۸۴ - سقوط هواپیما در تهران
این حادثه همان سقوط معروف هواپیمای «سی۱۳۰» است که در آن تعداد زیادی از خبرنگاران حضور داشتند. این هواپیما بعد از اینکه به پرواز در آمد، در منطقهای مسکونی در شهرک توحید تهران سقوط کرد و همه سرنشینان آن در دم جان باختند؛ حادثهای که با توجه به آمار،۹۴ تن از قربانیان، افراد داخل هواپیما و ۳۴ نفر، از ساکنان آن ساختمان مسکونی بودند.
در توضیح چراییوچگونگی سقوط این هواپیما گفته شده است که خلبان این هواپیما بعد از ترک فرودگاه مهرآباد بعد از مواجهه با نقص فنی در موتور تقاضای بازگشت میکند و حتی چند بار از فرودگاه امامخمینی(ره) نیز تقاضای فرود میکند، اما اجازهای دریافت نمیکند که نهایتا در راه بازگشت به مهرآباد دچار آتشسوزی میشود، با ساختمان مسکونی برخورد میکند و تمام!
سال ۸۵ - سقوط هواپیما در مهرآباد
بعد از گذشت کمتر از یک سال از حادثه «سی۱۳۰» در آذرماه سال ۸۵، یک فروند هواپیمای «آنتونوف۷۴» متعلق به سپاه پاسداران هم پس از برخاستن از باند فرودگاه دچار حادثه میشود و در همان لحظات نخست پرواز، سقوط میکند که در آن ۳۶ تن از ۳۸ مسافر این هواپیما جان خود را از دست میدهند. بعدها علت اصلی این حادثه نقص فنی هواپیما اعلام میشود که بر اساس آن، به وجود آمدن مشکل در موتور و برخورد بال آن با باند پرواز موجب سقوط هواپیما شد.
سال ۸۸ - سقوط هواپیما در قزوین
«توپولوف ۱۵۴» که به مقصد ارمنستان پرواز کرده بود، 16 دقیقه پس از ترک فرودگاه در بین روستاهای فارسیجان و جنتآباد در جنوب قزوین دچار سانحه شد و سقوط کرد و تمام ۱۶۸ سرنشین آن در دم جان باختند. طبق گزارش همان سال، شدت حادثه در این سقوط به قدری بود که حتی ۶ هکتار از زمینهای اراضی آن منطقه هم به دلیل آتشسوزی از دست رفت.
گزارشها و شبیهسازی صداهای استخراج شده، مشخص کرد که علت سقوط هواپیما نقص فنی آن بوده است؛ به این شکل که با جدا شدن یک قطعه از موتور و برخورد آن با بدنه هواپیما و لولههای سوخت این هواپیما دچار آتشسوزی و درنهایت منجر بهسقوط شده است. ناگفته نماند که برای هواپیمای «توپولوف ۱۵۴»، سال ۸۸ یک سال پرکار به حساب میآید، زیرا بعد از بروز این حادثه در تیرماه، این هواپیما در شهریور و بهمن همان سال مجددا دچار سانحه شد که حادثه شهریور ماه ۲۸ کشته و حادثه بهمن ماه ۴۲ زخمی بر جای گذاشتند.
سال ۸۸ - سقوط هواپیما در مشهد
در مرداد سال ۸۸ هواپیمای «ایلیوشین ۶۲» که از تهران به مقصد مشهد حرکت میکرد، در فرودگاه مشهد به علت باز نشدن چرخها هنگام فرود از باند خارج شد و به دیوار فرودگاه برخورد کرد. در این حادثه ۱۷نفر کشته و ۲۰ نفر زخمی شدند که بعدها دلیل سقوط آن سرعت بالای هواپیما اعلام شد.
سال ۹۳ - سقوط هواپیما در یکی از بلوارهای تهران
این حادثه که در مردادماه سال ۹۳ اتفاق افتاد. هواپیما از تهران به مقصد طبس در حال حرکت بود. چهار دقیقه پس از ترک فرودگاه مهرآباد، این هواپیما در شمال همان فرودگاه و در حوالی شهرک آزادی و اتوبان فتح دچار حادثه میشود و سقوط میکند و ۳۸ کشته و ۱۰ زخمی بر جای میگذارد. اگر کمی بین اطلاعات مختلفی که از این پرواز موجود است جستوجو کنید، بسیاری از این هواپیماها را موسوم به «آنتونوف ۱۴۰» میدانند، در حالی که این هواپیمای ساقط شده مدل ایرانی بود که از روی «آنتونوف ۱۴۰» مونتاژ شده است.
علت اصلی سقوط این هواپیماها نقصفنی و از کار افتادن موتور اصلی هواپیما عنوان شده است. این روزها سیاستمدارانی چون رئیسجمهور روسیه از چنین هواپیماهایی استفاده میکنند و همان طور که در آمارها مشخص است، بخش قابلتوجهی از این هواپیماها به علت خطای انسانی سقوط کردهاند.