شوشان : بی شک روزه داری در ماه مبارک رمضان یک از بارزترین و مهمترین وجه عبادات است که در اسلام بسیار توصیه شده است و به همین دلیل نیز مسلمانان اهتمام زیادی برای روزه داری در این ماه به خرج می دهند. اما همان خدایی که روزه را بر ما واجب کرده، بیماران و افراد ناتوان را مستثنا کرده است. بنابراین به همان میزان که روزه داری افراد مکلف در این ماه نشانه عبودیت است، اصرار غیرمنطقی برخی بیماران برای روزه گرفتن (البته منظور، بیمارانی است که روزه برایشان ضررهای جبران ناپذیر دارد) نیز ممکن است به عنوان مخالفت با دستورات الهی تعبیر شود، همچنین اصل مسلم در انجام عبادات به صورت عمومی و به ویژه در ماه مبارک رمضان حفظ سلامت است. بر اساس همین مقدمه با د کتر سید محمد حسین حسنی داروساز و کارشناس دارویی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اهواز گفتگو کردم وی در این زمینه تصریح کرد: روزه داران چنانچه مبتلا به بیماری خاصی هستند و مجبور به مصرف دارو در این روزها باشند، قبل از هر چیز بابد با پزشک خود مشورت کنند.

وی با بیان اینکه روزه داران باید در زمان روزه داری هیچگاه وعده های دارویی خود را خودسرانه حذف نکنند، تاکید کرد: این اقدام باعث ایجاد اختلال در روند درمان می شود.

این کارشناس دارویی با اشاره به اینکه بسیاری از داروها را می توان پس از مشورت با پزشک در زمان سحری یا افطار مصرف کرد، اظهار داشت: اگر روزه داران به بیماری مزمنی همچون فشار خون، چربی خون، دیابت، بیماری های قلبی عروقی و بیماری کلیوی مبتلا باشند حتما باید با پزشک معالج خود درباره رژیم غذایی و دارویی خود مشورت کنند.

حسنی تاکید کرد: اثر بخشی بسیاری از داروها ارتباط مستقیمی با مصرف به موقع آنها در زمان معین دارد به همین دلیل نباید در روزهای روزه داری خودسرانه نوبت داروی خود را قطع و یا جابجا کرد.

وی به روزه داران هشدار داد: روزه داران نباید به طور ناگهانی برخی از داروهای خود را قطع کنند زیرا این کار بسیار خطرناک است و سلامتی شخص را به خطر می اندازد، البته درباره قطع داروی خود و نحوه استفاده ار آن در این ماه حتما باید با پزشک و یا داروساز خود مشورت کرد.

دکتر سیروس دهقانی کارشناس ارشد دارویی دفتر اطلاع رسانی دارو و سموم معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اهواز نیز در این زمینه گفت: چنانچه بیمار از شرایط عمومی مناسبی برای روزه داری برخوردار باشد، قاعدتا استفاده از اشکال دارویی خاصی که داروها را به صورت غیرخوراکی به بدن می رسانند، مشکلی ایجاد نخواهد کرد و بعضی از این اشکال دارویی همچون قطره های گوشی، بینی و چشم، کرم ها، پمادها و داروهایی که به صورت پلاستر (چسب های پوستی) مصرف می شوند، شیاف های مقعدی و واژینال، دهان شویه ها، قرقره ها و اسپری های دارویی (مانند داروهای ضدآسم)، قرص های زیرزبانی مانند نیتروگلیسیرین، داروهای تزریقی عضلانی و زیر جلدی به شرط آنکه حاوی ویتامین ها و یا مواد مغذی نباشند.

وی با بیان اینکه افرادی که باید داروهای خود را به طور روزانه (یک بار در روز) مصرف کنند، برای ادامه درمان خود در زمان روزه داری با مشکل خاصی روبه رو نیستند، تصریح کرد: این بیماران می توانند زمان مصرف داروی خود را در فاصله بین افطار تا سحر قرار دهند. در صورتی که لازم است داروی خود را با معده خالی مصرف کنند، بهترین زمان مصرف دارو برای آنها یک ساعت قبل از سحری و یا دو ساعت بعد از افطاری است.

دکتردهقانی در ادامه اضافه کرد:بیمارانی که مجبور به مصرف روزی دو بار داروها هستند، ممکن است پس از مشورت با پزشک معالج خود قادر باشند داروهای خود را در فاصله بین افطار تا سحر استفاده کنند.

این کارشناس دارویی با اشاره به اینکه از آنجا که مصرف اشکال غیرخوراکی داروها در اغلب موارد با روزه داری منافاتی ندارد، تصریح کرد: بیمارانی که اشکال غیرخوراکی داروها را مصرف می کنند نباید نگران روزه داری خود باشند.

کارشناس دفتر اطلاع رسانی دارو و سموم معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در ادامه خاطرنشان کرد: از آنجا که به هم خوردن عادات غذایی در روزهای ماه مبارک رمضان باعث ایجاد تغییراتی در روندهای فیزیولوژیک و متابولیک بدن و در نتیجه ایجاد تغییرات در میزان و سرعت متابولیسم و دفع داروها می شود، ضروری است علایم حیاتی مربوط به کنترل بیماری با دقت بیشتر و در فواصل کوتاه تری کنترل شود.

وی همچنین افزود: ازآنجا که مصرف کافی آب و مایعات نقش بسیار مهمی در دفع داروها و متابولیت های ناشی از آنها دارد، لازم است دقت شود که در فاصله بین افطار تا سحر به میزان کافی آب و مایعات به بدن روزه داران و به ویژه بیمارانی که دارو مصرف می کنند، برسد و این اقدام ضمن تامین نیاز بدن روزه داران به مایعات، به خصوص در زمانی که ماه مبارک رمضان در فصل گرما قراردارد، شرایط لازم را برای دفع مناسب داروها و متابولیت های آنها از بدن فراهم خواهد کرد.

دهقانی در ادامه تصریح کرد: به‌طور معمول تداخلات دارو با غذا مي‌توانند باعث كاهش، افزايش يا تاخير در رسيدن دارو به غلظت مناسب آن در خون شوند. شدت تداخل و اينکه آيا اثر آن بر جذب دارو مثبت است يا منفي، به عوامل مختلفی همچون ماهيت فيزيكي

این کارشناس دارویی تاکید کرد: آنتی‌بیوتیک‌ها از جمله داروهایی هستند که حتما باید در زمان مشخص خود مصرف شوند و امکان تغییر ساعت آنها وجود ندارد.اما پزشک معالج شخص روزه دار می‌تواند با در نظر گرفتن نوع بیماری آنتی‌بیوتیکی را انتخاب کند که با برنامه روزه‌ داری تداخل پیدا نکند و بهترین کار برای روزه ‌دارانی که به علت بیماری مجبور به مصرف دارو هستند ونمی‌خواهند از فیض ماه مبارک نیز محروم شوند، این است که با پزشک معالج خود مشورت کنند.