تخریبهای مستمر ساختمان قدیمی اهواز طی سالهای متمادی، بارها سبب اعتراض فعالان و دوستداران میراثفرهنگی خوزستان نسبت به نوع مدیریت و حفاظت شرکت راهآهن اهواز از این بنای تاریخی شد.
این هفته خبرنگاران میراث فرهنگی به سراغ بنای تاریخی راه آهن در اهواز رفتند، بنایی که هر لحظه بیم تخریب آن میرود، هشداری برای مسئولان که اقدام به رسیدگی به این بنا کنند. در این هفته سه خبر خوب هم در حوزه میراث فرهنگی اتفاق افتاد. ویرایش جدیدی بر کتیبههای هخامنشی و کشفیات جدید در آق قلا و تخریب یکی از موانع احیای بافت تاریخی عودلاجان از خبرهای خوب این هفته بود.
تخریبهای مستمر ساختمان قدیمی اهواز طی سالهای متمادی، بارها سبب اعتراض فعالان و دوستداران میراثفرهنگی خوزستان نسبت به نوع مدیریت و حفاظت شرکت راهآهن اهواز از این بنای تاریخی شد. این ساختمان که متعلق به شرکت راهآهن است گفته میشود هماکنون در شرایط نامناسبی بهسر میبرد.
«مجتبیگهستونی»دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا خوزستان از تخریب پی در پی بناهای بار ارزش اهواز، از ناتوانی راه آهن جنوب در نگهداری و بهرهبرداری درست و صحیح بناهایی که ارزش فرهنگی و تاریخی دارند و در اختیار آنان است انتقاد شدید کرد.
او گفت: راه آهن جنوب نه تنها بسیاری از بناهای قدیمی با ارزش تحت مالکیت خود را در سطح استان رها کرده بلکه با نادیده گرفتن ارزشهای تاریخی و فرهنگی بناهایی متعددی چون، هشت بنگلههای اهواز، بنای باشگاه راه آهن در ابتدای غربی پل نادری و ساختمان زیبای راه آهن اهوار در امانیه که نزدیک به یک قرن از عمر آن می گذرد مورد تهدید جدی قرار داده است.
او با اشاره بر اینکه مسئولان راهآهن جنوب در حفظ بخشی از تاریخ بهجا مانده از صنعت حمل و نقل ریلی ناتوان هستند ادامه داد: جای تعجب است که چرا برخی مسئولان استان خوزستان راه حل برخی از مشکلات را تخریب بناهای تاریخی میدانند. درحالی که میتوانند جایگزین دیگری در خارج از محدوه شهری بنا برای فعالیتهای خود ایجاد کنند.
ویرایشی جدید بر کتیبههای هخامنشی
علیرضا عسکری رئیس دانشگاه هنر شیراز از برگزاری سخنرانی ایران شناسان ایتالیایی توسط دانشگاه هنر شیراز خبر داد.
او با اعلام این که موضوع این سخنرانی " ویرایش جدیدی بر کتیبه های شاهان هخامنشی" است گفت: «پروفسور آدریانو روسی (Adriano Rossi) و پروفسور جیان پیترو بازیلو (Gian Pietro Basello)سخنرانان این برنامه هستند که پروفسور آدریانو روسی استاد تمام مطالعات ایران شناسی دانشگاه ناپل و پروفسور بازیلو، پژوهشگر برجسته مطالعات دورۀ عیلامی دانشگاه ناپل است.»
وی ادامه داد: «محققان بخش شرق شناسی دانشگاه ناپل، طی یک برنامه مطالعاتی چندین سال است که بر اساس متون اصلی، ترجمه های انجام شده، توضیحات و فرهنگ واژگان تلاش میکنند تا ویرایش جدیدی از کتیبههای شاهی هخامنشی که به زبانهای پارسی باستان، عیلامی و بابلی نگاشته شدهاند را از منظری چندزبانه ارائه کنند.»
رئیس دانشگاه هنر شیراز با اشاره به این که از مجموعه مطالعات این پژوهشگران تاکنون دو جلد کتاب منتشر شده افزود: «تحقیقات صورت پذیرفته از درجه اهمیت بالایی برخوردار است.»
بحران در بافت تاریخی اردکان!
تخریب چندین خانه تاریخی ظرف یک ماه، بافت تاریخی اردکان را به مرز بحران رساند. خبر تخریب خانه مظلومی هنوز داغ است که شنیده میشود یک خانه تاریخی دیگر در اردکان توسط شهرداری تخریب میشود.
فعالان میراثفرهنگی اردکان درحالی از وضعیت بناهای تاریخی اردکان اظهار نگرانی میکنند که به فاصله چند روز از تخریب خانه مظلومی، یک خانه دیگر توسط شهرداری در بافت تاریخی اردکان تخریب میشود.
«محمد پورروستایی» فعالمیراثفرهنگی اردکان یزد در اینباره به CHN گفت: مدتی است که تخریب بافت تاریخی اردکان که در فهرست آثار ملی کشور بهثبت رسیده سرعت گرفته، بهطوریکه تمام خانههای تخریب شده سالم بوده و قبل از تخریب زندگی در آنها جریان داشت.
پورروستایی اما ادامه داد: تنها به فاصله چند روز از تخریب خانه تاریخی مظلومی توسط شهرداری اردکان، اینبار شهرداری به بهانه خارج کردن یک کوچه از بن بست دست به تخریب این خانه زده است.
بهگفته این فعال میراثفرهنگی، خانه تخریب شده در انتهای کوچه بن بست قرار داشت و این کوچه بهدلیل داشتن 5 اثر تاریخی یکی از اصلیترین و پربینندهترین محورهای گردشگری بافت تاریخی اردکان محسوب میشود.
در کوچه خاتمی که شهرداری چند روز پیش باز هم یک خانه تاریخی را تخریب کرد، آب انبارحاجمحمد رضا، خانه تاریخی سنایی، خانه تاریخی افضلی (موزه فرش)، خانه تاریخی فتوحی و خانه تاریخی آیت الله خاتمی (ره) قرار دارد که چند سالیاست که به موزه مفاخر اردکان تغییر کاربری داده است قرار دارد. این درحالی است که انتهای این معبر مهم حمام ملاحسن قرار دارد که جزو یکی از مهمترین حمام های تاریخی شهر محسوب می شود.
گفته می شود شهرداری اردکان برای اینکه این محور گردشگری را به محور گردشگری آسیاب آبی دژگ متصل نماید اقدام به تخریب این خانه تاریخی کرده است.
فراموشی ارگ قلعه در همجواری سازمان میراث فرهنگی یزد
بنای تاریخی 'ارگ قلعه' یزد که در همجواری و چند متری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری یزد قرار دارد، در وضعیت نامناسبی به سر میبرد.
ارگ قلعه در همجواری سازمان میراث فرهنگی یزد قرار دارد.
امیرترقی نژاد درگفتگو با chnبا بیان این خبرگفت:درحال حاضر در ورودی این قلعه برای بازدید گردشگران نیز قفل شده است.
این بنا سال هاست که شرایط مناسبی ندارد و نیازمند ساماندهی است.
او با اشاره به اینکه بنای تاریخی "ارگ قلعه" یزد نیازمند مرمت مناسب از سوی متولیان است، عنوان کرد: دوره این قلعه به زمان قاجاریه برمی گردد که یه شماره 1313813به ثبت آثارملی ایران رسیده است.
او گفت:متاسفانه درجوار این بنای تاریخی دومغازه تجاری جدید ساخته شده است که در تعارض جدی با این بنا ست.
ترقی نژاد گفت: معلوم نیست که چطور متولیان امر که این بنا در بیخ گوش انها قرار داشته است، نه تنها مرمت نشده است بلکه اجازداده اند که در آن مغازه هم ساخته شود.
دیوار دردسرساز بانک سپه از بیخ کنده شد
سرانجام طلسم دیوار بانک سپه شکسته شد. دیواری که مانع دیگری در سر راه احیای بازارچه عودلاجان بود و سرانجام امروز با کلنگ کسبه فرو ریخت. مدتها بود پیمانکار کسبه بازار منتظر بود، این دیوار تخریب شود تا پروژه ادامه پیدا کند اما مسئولان بانک موافقت نمیکردند، به همین دلیل کسبه دست به کار شدند و این مانع را برداشتند.
سرانجام با تجمع کسبه بازارچه عودلاجان و قاطعیت مردم برای ادامه پروژه احیای بازارچه، مانع دیگری از سر راه ساماندهی این بافت تاریخی برداشته شد. دیوارهای بانک سپه با کلنگ کنده شده و پیمانکار مرمت بازارچه به زودی خود را برای زدن دو طاق باقی مانده، آماده میکند. پروژه عودلاجان نزدیک یک سال است که با فراز و نشیبهای بسیار پیش میرود. مسئولان میراث فرهنگی اما وعده داده بودند که تا 22 بهمن تمام میشود، وعدهای که تحقق آن بعید به نظر میرسد.
بانک سپه،سر بازارچه عودلاجان یکی از مهمترین سدهای سر راه ساماندهی بازارچه به شمار میآمد. چرا که ملکی در ورودی بازارچه به نام بانک سپه بود که مسئولان بانک به تخلیه کامل و تخریب آن رضایت نمیدادند. این نارضایتی مانع بزرگی بر سر راه تکمیل پروژه ساماندهی عودلاجان شده بود. به همین دلیل امروز کسبه جلوی ورودی بازارچه تجمع کردند تا با قاطعیت این بانک را از سر راه بردارند.
به گزارشchn ، در نامهای به شماره 64236 از طرف شهردار منطقه 12 به بانک سپه شعبه مستقل بازار تهران نوشته، آورده شده است:برابر صورتجلسه بازارچه عودلاجان پیرو اقدامات اجرایی ساماندهی آن با توجه به گزارش 4 دی، سال 92 کارشناس بازدید ناحیه به شماره 8316038 مورخ 7 دی 92 و برابر صورتجلسه 17، آذر 92 نماینده حقوقی و اداره ساختمان بانک سپه به این وسیله با احداث در جهت سایت الکترونیکی شبانه روزی شعبه بازار در قسمت غربی ورودی بانک از خیابان 15 خرداد در خصوص ستونگذاری ابتدای بازارچه مطابق صورتجلسه 14 دی 92 به شماره نامه 8374618 مورخ 15 دی 92 موافقت میشود. ضمنا کلیه مسئولیتهای حقوقی به عهده متقاضی است و رعایت کلیه ضوابط و مقررات ایمنی الزامیست. در هنگام تخریب بروز هرگونه خسارت جانی و مالی در مجاورین به عهده مالک و اداره ساختمان و تاسیسات بانک مربوط خواهد بود. چنانچه مغایر مجوز صادره عملیات ساختمانی انجام گیرد، شهرداری راسا مجاز به رفع خلاف است.
با وجود این نامه کسبه بازار در گفت و گو با CHN عنوان کردند که بانک سپه به هیچ عنوان رضایت به تخریب دیوارهای بانک نمیداد و حتی کسبه میگفتند که اخطار داده شده، و بانک در مقابله با این اقدام تهدید به استفاده از اسلحه کردهاست. به همین دلیل کسبه امروز جمع شدند که بالاخره این مانع را از سر راه بردارند.
مشاهدات خبرنگار CHN حاکی از تخریب دیوارهای بانک با کلنگ کسبه بود. بین دیوار بانک و دیوار مغازه مجاور هم یک فضایی وجود داشت که بنا به گفته کسبه و عکسهای باقی مانده از گذشته بازار اینجا کوچهای باریک برای اتصال به بخشهای دیگر بازار بوده است.
سپهری، یکی از نماینده کسبه با بیان اینکه اینجا کوچهای قدیمی بوده، میگوید که در صورت تایید میراث فرهنگی و شهرداری اینجا میتواند، فضایی برای قرار گرفتن دوربینهای حفاظتی بازارچه باشد.
او یکی یکی موانع را نشان داده و میگوید که کسبه بازار به شدت برای ساماندهی اینجا از دل و جان مایه گذاشته و هزینه کردهاند، هزینهای که تا کنون کسبه گذاشتهاند نزدیک 260 میلیون تومان بوده است در حالی که در برخی جاها عنوان شده که این هزینه کمتر بوده است.
شفیعی، یکی دیگر از نمایندگان کسبه که با جدیت روند کار را پیگیری میکند، میگوید:متاسفانه موانعی بر سر راه احیای عودلاجان وجود داشت که نیاز به هماهنگی تعداد بسیاری از ارگانها و سازمانهای دولتی بود، هماهنگی هایی که هر کدام چندین ماه به طول انجامید.
کشف دو دهانه و دو ردیف پلکان در پل تاریخی آق قلا
کشفیات جدید در پل تاریخی آقل قلا منجر به شناسایی یک پشتبند جدید با تزئینات ویژه آجری، دو ردیف پلکان آجری که از دو طرف شرقی و غربی پل تا بستر رودخانه ادامه داشتهاند و کشف دو طاق چشمه شد. این طاقها در ضلع جنوبی پل و زیر رسوبات رودخانه قرار داشتند.
عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری مستقر در استان گلستان از کشف دو دهانه و دو ردیف پلکان در پل تاریخی آق قلا خبر داد.
جبرئیل نوکنده دررابطه با حفاری این منطقه تاریخی گفت: براثر طغیان گرگانرود در سال 91 چند ترک عمودی در ضلع جنوبی پل تاریخی آق قلا ایجاد شد که نگرانی علاقمندان به میراث فرهنگی را به دنبال داشت.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه برای مطالعه این ترکهای عمودی نیاز به گمانهزنی باستانشناختی بود، پس از ارائه طرح پژوهشی به پژوهشکده باستان شناسی پژهشگاه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور، مجوز برای انجام پژوهشهای میدانی باستان شناختی در استان گلستان صادر و عملیات میدانی بر روی پل تاریخی شروع شد.
نوکنده تصریح کرد: گمانهزنیهای باستانشناختی نشان داد که این ترکها بر روی ساختار جرز اجری پل نبوده بلکه دیوارهای جانبی پل نشست کرده است که این دیوارها در دوران معاصر روی یکی از دهنههای پل بسته شده بود وبا توجه به اینکه دیوارهای معاصر فاقد پی مستحکم بودهاند پس از طغیان رودخانه نشست کرده ودر نتیجه ترکهای عمودی روی دیوارها نمایان شده است.