نظریه جدید درباره تنگی نفس خوزستانی ها

دکتر غلام‌رضا گودرزی درباره آلودگی اخیر هوای اهواز که چندین هزار نفر از شهروندان را روانه بیمارستان‌ها کرد، اظهار داشت: با توجه به شواهد موجود از تشکیل رعد و برق در ارتفاع پایین، به نظر می رسد پرتو یونیزان با شکستن مولکول اکسیژن و ایجاد اکسیژن نوزاد رادیکال، منجر به تشکیل اوزون در ارتفاع نزدیک به سطح زمین و در نتیجه ایجاد مشکلات تنفسی برای شهروندان شده‌است.

وی درباره اظهارنظر مسئولان نسبت به تشکیل باران اسیدی به‌عنوان علت ایجاد مشکلات تنفسی براي شهروندان اهوازي، این اظهارنظرها را غیرکارشناسی خواند و تصریح کرد: برخی مسئولان بر مبنای اطلاعات علمی اظهارنظر نمی‌کنند؛ از سوی دیگر سعد صدر ندارند اما به نظر می رسد علاوه بر تشکیل اوزون به عنوان علت اولیه، علت‌های دیگری نيز به تشدید آلودگی هوا، افزوده شد؛ مراجعه به بیمارستان‌ها از اوایل شب تا اواخر صبح ادامه داشت و سوزاندن مقادیری از مواد پلاستیکی در یکی از کارخانه‌ها و آتش‌زدن مزارع با توليد گازهاي آلاينده هوا، مزید علت شده‌است اما علائم بیماران مراجعه‌کننده به بیمارستان‌ها، منتسب به اثرات گاز اوزون است.

عضو شورای پژوهشی مرکز تحقیقات فن‌آوري‌هاي زیست‌محیطی دانشگاه علوم‌پزشکی جندی‌شاپور اهواز درباره احتمال تکرار این پديده در اهواز و لزوم ماندن در خانه‌ها براي مصون ماندن از تأثيرات مضر اين آلاينده‌ها خاطرنشان کرد: قانونی وجود دارد که همیشه هوای داخل خطرناک‌تر از هوای بیرون است زیرا فرمالدئید، آزبست، رادون، منوکسیدکربن و بسیاری از آلاینده‌های سمّی دیگر از طریق موکت، پارکت، مبل، سقف و کف به هوا منتقل می‌شود و فرد می‌تواند در معرض این آلاینده‌ها باشد.

گودرزي افزود: با توجه به در دسترس بودن اين آلاينده‌ها، فضاهای داخل چندان ایمن نیستند اما در مورد آلاینده‌هایی با منشاء خارجی، بررسی نسبت جمعيت میکروبی محیط داخل به خارج و اين‌كه تصمیم‌گیری استانداری نسبت به تعطیل‌کردن شهر در زمان آلودگی هوا در ارتباط با ریزگردها درست بوده‌است يا خير، نشان می‌دهد که مقادیر آلرژن‌ها، باکتری‌ها، قارچ‌ها، مواد شیمیایی و ... در هوا در زمان افزايش غلظت گرد و غبار بیشتر و در نتيجه احتمال آلودگی انسان بالاتر است؛ بنابراین اقدام استانداری نسبت به تعطیل‌کردن شهر، کار درستی است و توصیه می‌شود در این مواقع افراد در خانه بمانند.

وی ادامه داد: آلودگی اخیر در مقطعی اتفاق افتاد که با توجه به پایین آمدن نسبی دمای هوا، بخاری‌ها هنوز روشن نشده و یک تهویه طبیعی در منازل بیشتر مردم مدنظر بود بنابراین به نظر می‌رسد 70 تا 80 درصد مردم پنجره خانه‌های خود را باز کرده بودند و به همین دلیل افراد به‌طور گسترده‌تري در معرض آلاینده‌ها قرار گرفتند؛ البته در بحث آلاینده‌های ذرات و ریزگردها، پنجره‌ها و محیط‌های داخلی تا حدودی از شدت آلاینده‌ها کاهش مي‌دهند و آن را فیلتر می‌کنند اما در مورد گازها فرقی نمی‌کند.

عضو هيأت‌علمي دانشگاه علوم‌پزشكي جندي‌شاپور اهواز با بیان این‌که میزان اوزون در هوای شهر در زمان رخداد آلودگی اخیر اندازه گیری نشده‌است، اظهار داشت: سازمان محیط زیست که ادعا می‌کند مقدار اوزون در محدوده مجاز تنفسی بوده‌است، به علت بروز مشکل، مقدار این آلاینده را در موقع حادثه اندازه‌گیری نکرده‌است؛ بنابراین اگر مقدار اوزون به 100 ppb رسيده‌است، شهروندان هم در معرض همین میزان آلاينده قرار داشتند و با در نظر گرفتن این احتمال که مقدار اوزون از یک نقطه شهر به نقطه دیگر تا حدودی متفاوت است، باز هم به علت باز بودن پنجره‌ها، آلودگی به‌سرعت در هواي داخل خانه‌ها منتشر شده و شهروندان نیز به همان نسبت در معرض قرار گرفته‌اند.

عضو کمیته ریزگردها دانشگاه علوم‌پزشکی جندی‌شاپور اهواز درباره احتمال تکرار این پدیده تصریح کرد: موضوع پرتو یونیزان و تشکیل اوزون تروپوسفری مختص کشور ما نیست و مقالات علمی بسیاری در ارتباط با وقوع این پدیده در کشورهای دیگر منتشر شده‌است که مراجعات بیمارستانی در ارتباط با مشکلات آسم و الرژی را در روزهای وقوع رعد و برق در آسمان و روزهای بدون رعد و برق، سنجش و مشخص کردند که در روزهای وقوع رعد و برق میزان مراجعات بیماران با علائم آسم و آلرژی بیشتر بوده‌است؛ البته در اهواز ظاهرأ برای نخستین بار است که این پدیده اتفاق مي‌افتد اما کیفیت هوا همواره در حال تغییر است (ever-changing air quality) اما با اظهاراتی که از سوی مسئولان هواشناسی مطرح شد، برق در ارتفاعات پایین رخ داده‌است و به همین دلیل به‌یکباره میزان اوزون بسیار افزایش یافت اما پیش‌بینی وقوع يا تكرار این پدیده کار سختی است.

گودرزی افزود: در ارتباط با آلودگی اخیر نظریه باران اسیدی غیر کارشناسی و کاملأ غلط است زیرا PH آب باران 9/6 اندازه‌گیری شد و PH آب شرب 5/6 تا 5/7 است؛ اگر PH آب باران به زیر 6/5 برسد، باران اسیدی اطلاق می‌شود این در حالی است که باران با PH ، 9/6 را اسیدی اعلام می‌کنند؛ از سوی دیگر باران اسیدی مشکلات تنفسی ایجاد نمی‌کند.