راه حلي براي رهايي از شر ريزگردها

طي چند سال اخير با آغاز فصل گرما شاهد هجوم ريزگرد و غبارهايي از كشورهاي همجوار به داخل كشورمان هستيم كه زندگي نيمي از مردم كشورمان را فلج كرده است. در اين ميان خوزستان بيش از ساير استان‌هاي مرزي از هجوم اين ذرات آسيب ديده، به طوري كه گاه در كنار هواي گرم و شرجي اين منطقه نفس كشيدن به آرزوي بزرگي براي مردم، بخصوص بيماران ريوي تبديل مي‌شود. كاهش توليدات كشاورزي، اختلال در ديد، تصادفات جاده اي، اختلال در تنفس، تعطيلي مدارس، دانشگاه‌ها، اداره‌ها و اخلال در حمل و نقل هوايي از جمله مهم‌ترين زيان‌هاي ناشي از وجود پديده ريزگرد در استان است. پروفسور پرويز كردواني بنيانگذار مركز تحقيقات مناطق كويري و بياباني ايران در خصوص معایب مالچ پاشی به عنوان یکی از راهکارهای مقابله با ریزدگردها می گوید : اول اين‌كه مالچ دائم نبوده و موقتي است و به دليل اين‌كه از ماده قيري ساخته مي‌شود، بو مي‌دهد و همه جا را سياه مي‌كند. همچنين هزينه زيادي دارد و بايد ميلياردها تومان صرف انجام چنين كاري بشود. يك ليتر مالچ مگر چند مترمربع از اين گرد و غبار‌ها را مي‌تواند تثبيت كند؟ رنگ سياه مالچ ظرفيت جذب انرژي حرارتي منطقه را بالا مي‌برد. وي تنها راه عملي شدن مهار عرصه های شنی را پخش شن و ماسه يا ريگ روي بيابان‌هاي اين نواحي مي‌داند و مي‌گويد : وقتي ريگ و شن را روي بيابان‌هاي اين نواحي پخش كنيم، پوششي بر آنها ايجاد مي‌شود كه با شديدترين باد‌ها نيز فرسايش پيدا نخواهد كرد. در ضمن با استفاده از اين روش ساده مي‌توان از صرف هزينه‌هاي زياد جلوگيري كرد و از منابع نفتي كه هم گرانند و هم عوارض وحشتناك زيست محيطي دارند، استفاده نكرد. همچنين چهره منطقه به واسطه استفاده از مالچ نفتي سياه نخواهد شد، بلكه مي‌توان با تثبيت دائمي و با ابتكار جديدي مانند بكارگيري از ريگ‌هاي رنگي اين منطقه را زيباتر كرد. وی در پاسخ به اين سوال كه آيا براي اين مقدار از مساحت بيابان شن و ريگ وجود دارد، مي‌گويد : در حال حاضر نزديك به ۲۰ رود كشور ما به عراق مي‌ريزد كه داراي ريگ هستند.

به نظر مي‌رسد پيشنهاد معقول پروفسور كردواني مي‌تواند علاوه بر نجات هموطنان ايراني از شر ريزگردها موجبات حفاظت از پوشش گياهي و جمعيت جانوري منطقه را نيز فراهم آورد.