شوشان ـ سید علی حمیده کیش :
متاسفانه سال هاست که کشور دچار جریان گرایی مطلق شده است، بنحویکه همه چیز را از دریچه جناحی دیده می شود. بی شک تاریخ حیات بشرى همواره شاهد منازعات و کشمکشهاى بین اقوام و ملل جهان و پیامدهاى ناگوار و غم انگیز آن بوده است. منازعاتی که منجر به جنگها، مصایب و نابودى انسانها و نابسامانىهاى زیادى گردیده است. که در این برهه از زمان، فهم این حقیقت براى همگان آسانتر است،زیرا جهان و جهانیان شاهد جنایات ددمنشانه غرب، آمریکا و فرزند نامشروع او اسرائیل غاصب هستند و به جرات و صراحت دلیل دوام این جنایات و قلدرىها را چیزى جز تفرقه و جدایى مسلمانان نیست و نخواهد بود.
لذا با امعان نظر به این موضوع ،لازم است که به اختلاف و عوامل و پیامدهاى ناگوار آن، منطبق بر آیات قرآن کریم اشاه ای کوتاه داشته باشم، باشد که مورد توجه قرار گرفته و از بیان سخنان تفرقه انگیز بویژ در این برهه حساس انتخابات اجتناب گردد.
قابل ذکر است که در مقابل پدیده اختلاف، واژه وحدت قرار دارد. بدیهی است وحدتى ارزشمند و مطلوب خواهد بود که در سایه اختلاف آرا پدید آید. چنین وحدتى همان وفاق عملى یا التزام به قانون اساسی است. در این صورت اگر چه فرد در اعتقاد و نظر، مخالف فلان اصل یا قانون است؛ ولى چون مورد وفاق اکثر افراد است در عمل به آن ملتزم می باشد.
به تعبیر دیگر موضوع وحدت، مىتواند رعایت و التزام به قوانین الهى باشد، چنان که قرآنکریم در آیه 103سوره آل عمران مىفرماید: «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللّهِ جَمیعاً وَ لا تَفَرَّقُوا وَاذْکُرُوا نِعْمَتَ اللّهِ عَلَیْکُمْ اِذْ کُنْتُمْ اَعْداءً فَاَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِکُمْ فَاصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ اِخْواناً؛ و همگى به ریسمان خدا چنگ زنید و پراکنده نشوید، و نعمت خدا را بر خود به یاد آورید که چگونه دشمن یکدیگر بودید، و او میان شما الفت ایجاد کرد، و به برکت نعمت او برادر شدید.»
بی تردید وحدتى که ریشه در تفاهم و وفاق دارد، مطلوب است و ایجاد اختلاف در آن ناروا می باشد. ولى اگر موضوع وحدت،فقط اطاعت از فرمانی باشد که به منافع جناحی و برترى طلبى هاى خود و اطرافیان یا قوم و نژاد خود مى نگرد و افکار عمومى و دیدگاههاى دیگران را در آن نادیده گرفته مى شود، چنین وحدتى ارزش محسوب نمى شود و دفاع ناپذیر است.
قرآن کریم در آیه دوم سوره مائده مىفرماید: «و تَعَاوَنُواْ عَلَى الْبرِّ و التَّقْوَى و لاَ تَعَاوَنُواْ عَلَى الاِثْمِ وَالْعُدْوَان...؛ و همواره در راه نیکى و پرهیزگارى با هم همکارى کنید و هرگز در راه گناه و تجاوز همکارى ننمائید»
این آیه شریفه بیانگر یک اصل کلى اسلامى در خصوص تعاون است که سراسر مسائل اجتماعى ، حقوقى ،اخلاقى و سیاسى را دربرمىگیرد. طبق این اصل مسلمانان موظفند در کارهاى نیک تعاون و همکارى کنند، ولى همکارى در اهداف "باطل، اعمال نادرست و ظلم" به طور کلی ممنوع است؛ گرچه مرتکب آن دوست نزدیک یا برادر انسان باشد. این قانون اسلامى، درست بر ضد قانونى است که در عصر جاهلیت حاکم بود و حتى امروزه نیز دیده می شود که برادر، دوست و همپیمانت را حمایت کن، خواه ظالم باشد یا مظلوم که "مصداق روشن جریان گرایی در کشور ماست و منشاء همه بدبختی ها و اکثر موانع و مشکلات عمده و اساسی است".!!!
در عصر جاهلیت و حتی در دوران معاصر اگر افرادى از قبیله اى حمله به افراد قبیله دیگر مى کردند، بقیه افراد قبیله به حمایت آنها برمى خاستند، بدون این که تحقیق کنند، آن حمله عادلانه بوده یا ظالمانه. متاسفانه این اصل در مناسبات بین المللى امروز نیز وجود دارد. به طورى که اغلب کشورهاى هم پیمان، و یا آنها که منافع مشترکى دارند، در مسائل مهم جهانى به حمایت یکدیگر برمى خیزند، بدون این که اصل عدالت را رعایت کنند و ظالم و مظلوم را از هم تفکیک نمایند و صد تاسف در جریان گرایی حاکم بر کشور نیز به وضوح دیده می شود(؟!!) چنانکه در ادوار مختلف تاریخی شاهد هستیم که تحت شعار وحدت و تبعیت محض به ویژه آنگاه که رنگ تقدس به خود گرفته، چه مفاسد و حوادث ناگوار و جبران ناپذیرى بر جوامع بشرى تحمیل گشته است و چه بسیار از مصلحان و دانشمندان، مظلومانه به بند کشیده شده و یا زیر چرخ کاروان وحدت جان باخته و ملتها و تمدنهاى بزرگ بشرى در سراشیبى انحطاط قرار گرفته اند.
روشن است که شریعت اسلام، بر این قانون جاهلى خط بطلان کشیده و دستور داده که مسلمانان باید در کارهاى نیک و برنامه هاى مفید و سازنده با یکدیگر تعاون و همکارى داشته باشند، نه در گناه و ظلم و تعدى.
باتوجه به مطالب یادشده می توان چنین جمع بندی کرد که وحدتى ارزشمند و مطلوب خواهد بود که در سایه اختلاف آرا پدید آید. چنین وحدتى همان وفاق عملى یا التزام به قانون است. در این صورت اگر چه فرد در اعتقاد و نظر، مخالف فلان اصل یا قانون است؛ ولى چون مورد وفاق اکثر افراد است در عمل باید به آن ملتزم باشد.
واضح است که وحدت نه تنها عامل مهمّ حرکت انقلاب اسلامی بوده، بلکه وحدت موجب عبور از دست اندازی ها و گردنه های صعب العبور و دستیابی به پیروزی های متعدد بویژه در دوران سخت دفاع مقدس گردیده است. بنحویکه ناتوانى ها را توانایی بخشیده، و دشوارى ها را آسان کرده و ناممکن ها را ممکن ساخته است.
به یقین وحدت ما در کشور، توان ما را در برابر دشمنان، چندین برابر مى کند، اتّحاد و انسجام ما آثار و برکات اعجازآمیزی در پیشرفت و رسیدن کشور به اهداف عالى و جلوگیرى از مقاصد دشمنان ملک و ملت دارد و موجب سربلندى، عزّت و اقتدار بى نظیری خواهد شد. درست مانند سدهاى بزرگى که در نقاط مختلف ساخته شده و مبدأ بزرگترین خدمات می گردد و سرزمین هاى وسیعى را زیر پوشش روشنایى و آبیارى قرار می دهند. این وضعیت چیزى جز نتیجه به هم پیوستن دانه هاى ناچیز باران نیست. بنابراین، اتّحاد و انسجام دانه هاى باران باعث ایجاد سدهاى بزرگ شده است.
وقتى که از دانه هاى باران در پرتو وحدت و به هم پیوستگى چنان آثار اعجازآمیز بروز می کند، به یقین اتّحاد و انسجام ما نیز آثار و برکات اعجازآمیزى در پیشرفت و نیل به اهداف متعالی کشور و جلوگیرى از مقاصد کشورهای مختلف اعم از متخاصم نظیر امریکا ، انگلیس، فرانسه و رژیم اشغالگر قدس و کشور های رقیب ازجمله روسیه، چین، ترکیه، عربستان و.... خواهد داشت و موجب سربلندى و عزّت و اقتدار بى نظیری خواهد شد.
قرآن کریم، گروهگرایى و پراکندگى را از برنامه هاى مشرکان دانسته، و مسلمانان را به شدّت از آن نهى کرده و به انسجام تحت پوشش توحید دعوت فرموده و در آیات 31 و32سوره ی روم با صراحت مى فرماید: «وَ لاتَکونُوا مِنَ الْمُشْرِکینَ مِنَ الَّذینَ فَرَّقُوا دِینَهُمْ وَ کانُوا شِیَعا، از مشرکین نباشید، از کسانى که دین خود را پراکنده ساختند، و به دسته ها و گروه ها تقسیم شدند.»
قرآن نیز در آیه 64 سوره انعام تفرقه و اختلاف را در ردیف عذابهاى آسمانى عنوان کرده و مى فرماید: «قُلْ هُوَ الْقادِرُ عَلى اَنْ یَبْعَثَ عَلَیْکُمْ عَذاباً مِنْ فَوْقِکُمْ اَوْ مِنْ تَحْتِ اَرْجُلِکُمْ اَوْ یَلْبِسَکُمْ شِیَعاً وَ یُذِیقَ بَعْضُکُمْ بَأْسَ بَعْض،بگو خداوند قادر است که از بالا یا از زیر پاى شما، عذابى بر شما بفرستد، یا به صورت دسته هاى پراکنده شما را با هم بیامیزد، و طعم جنگ (و اختلاف) را به هر یک از شما به وسیله دیگرى بچشاند.»
قرآن کریم باز به تفرقه افکنان در آیه 159 همین سوره هشدار می دهد و آنها را جداى از اسلام و دشمن مسلمانان معرّفى کرده و با قاطعیّت مى فرماید: «اِنَّ الّذینَ فَرَّقُوا دِینَهُمْ وَ کانُوا شِیَعاً لَسْتَ مِنْهُمْ فى شَىءٍ اِنَّما اَمْرُهُمْ اِلَى اللّهِ، همانا کسانى که آیین خود را پراکنده ساختند و به گروههاى گوناگون تقسیم شدند، تو هیچگونه رابطه اى با آنها ندارى، سر و کار آنها تنها با خدا است.» البته آیات متعدد دیگری در این خصوص وجود دارد که به دلیل طولانی شدن مطلب از ذکر آنها امتناع می گردد.
عوامل و زمینه هاى فراوانى براى تفرقه و پراکندگی وجود دارد، زیرا عوامل اختلاف زا در این بین با امعان نظر به ترفندهاى دشمنان قسم خورده کشور بویژه در این برهه از زمان که عصر ارتباطات و تکنولوژى است، بسیار زیاد است.
همگى باید به هوش باشیم و بدانیم که وحدت نعمت خدادادى است که آفاتى نیز دارد که باید به دقت شناسایى شده و از سر راه، برطرف گردد. در حقیقت پاسدارى از حریم اخوت، وحدت و دورى از تفرقه و تشتّت و پاسدارى از کشور بر ما معلوم است. پس باید با اجتناب از تعصبات جناحی ، قومى و خودپرستى یا کبر و غرور، کینه ورزى و عقده هاى شخصى در جهت وحدت و انسجام در کشور تلاش گردد. چرا که امام سجاد (ع) مىفرماید: «آن تعصبى که صاحبش گناهکار شمرده مى شود، این است که فردى، انسانهاى بدکردار وابسته به خویش را از افراد نیکوکار و وابسته به قوم دیگر، بهتر بداند و با ارزش تر شمارد. امام صادق (ع) نیز از پیامبر اکرم (ص) نقل مى فرماید: «کسى که خودش تعصب بورزد یا دیگرى براى وى تعصب ورزد، حقیقتاً طوق (گردنبند) ایمان را از گردن خارج کرده است.» والسلام